Omwille van de corona-crisis werd door het Vlaams Parlement op 20 maart 2020 met spoed een decreet aangenomen over maatregelen in geval van een civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid. Het decreet werd op 24 maart 2020 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.
Intussen nam de Vlaamse Regering reeds heel wat uitvoeringsbesluiten bij dit decreet. De belangrijkste gevolgen van het decreet en de reeds uitgevaardigde uitvoeringsbesluiten op het omgevingsrechtworden hieronder kort samengevat en toegelicht.
- Versoepeling van de vrijstelling van de omgevingsvergunningsplicht
Vooreerst voorziet het decreet in een aantal gevallen waarin géén omgevingsvergunning nodig zal zijn voor het uitvoeren van bepaalde stedenbouwkundige handelingen dan wel het exploiteren van een bepaalde inrichting. Er is géén vergunning nodig indien:
- de Vlaamse Regering de civiele noodsituatie heeft vastgesteld met betrekking tot de volksgezondheid, en de duur en startdatum ervan heeft bepaald (d.i. ondertussen gebeurd, de civiele noodsituatie werd vastgesteld tot en met 17 juli 2020);
- de afwijkingsregeling geldt voor een termijn van maximaal 120 opeenvolgende dagen, die in werking treedt op de startdatum. De Vlaamse Regering kan die termijn eenmaal verlengen met maximaal 120 opeenvolgende dagen;
- de afwijkingsregeling geldt alleen voor constructies, functiewijzigingen en exploitaties die tot doel hebben geneesmiddelen en medisch materiaal te maken, of de ziekenhuiscapaciteit en de capaciteit van andere zorgvoorzieningen, verzorgingsinrichtingen of onderzoeksinstellingen te verhogen of te verbeteren om de gevolgen van de civiele noodsituatie met betrekking tot de volksgezondheid, vermeld in punt 1°, te voorkomen of op te vangen;
- de algemene en sectorale milieuvoorwaarden en verplichtingen, en de toepassingsregels ervan, bepaald bij of krachtens het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, worden nageleefd.
Op deze manier kan sneller ingespeeld worden op de nood om bijkomende ziekenhuisinfrastructuur te bouwen bv. zonder dat eerst een ellenlange vergunningsprocedure doorlopen moet worden.
- Verlenging van de termijnen van en in lopende omgevingsvergunningsprocedures
Het nooddecreet voorzag ook in een delegatie aan de Vlaamse Regering om in geval van een civiele noodsituatie nadere regels uit te werken voor de opschorting, de stuiting of de verlenging van proceduretermijnen of de tijdelijke aanpassing van procedurele of administratieve verplichtingen in diverse decreten en de uitvoeringsbesluiten erbij. De Vlaamse Regering heeft hiervan gebruik gemaakt, en besliste op 24 maart 2020 om de termijnen in alle lopende omgevingsvergunningsprocedures (en nieuwe procedures die worden opgestart voor 24 april) te verlengen. Concreet betekent dit het volgende:
- Vergunningverlenende overheden in eerste administratieve aanleg krijgen langer tijd om te beslissen over een vergunningsaanvraag. De beslissingstermijn wordt met 60 dagen verlengd in de gewone vergunningsprocedure, en met 30 dagen in de vereenvoudigde vergunningsprocedure
- De beslissingstermijn voor vergunningverlenende overheden in laatste administratieve aanleg wordt ook met 60 dagen verlengd
- De termijn om een administratief beroep in te stellen tegen een vergunningsbeslissing wordt ook verlengd met 30 dagen (daarop volgend zal ook de termijn die bepaalt wanneer je gebruik mag maken van een aangeplakte vergunning dienovereenkomstig verlengd worden)
- Lopende openbare onderzoeken worden geschorst, en verder gezet na 24 april 2020. Bezwaren die nog worden ingediend in geschorste openbare onderzoeken, zijn wel ontvankelijk. Nieuwe openbare onderzoeken worden pas na 24 april 2020 opgestart.
- Hoorzittingen in lopende omgevingsvergunningsprocedures kunnen schriftelijk of via tele- of videoconferentie worden georganiseerd
- Laattijdig of niet uitgebrachte adviezen in het kader van lopende omgevingsvergunningsprocedures worden niet als stilzwijgend gunstig beschouwd, maar er kan aan de adviesverplichting worden voorbij gegaan.
- Verlenging van de termijnen bij de bestuursrechtscolleges
Op 27 maart 2020 besliste de Vlaamse Regering in uitvoering van het nooddecreet ook dat tot en met 24 april 2020:
- De lopende termijnen om beroep in te stellen bij het Handhavingscollege verlengd worden met 30 dagen
- De lopende termijnen om beroep in te stellen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen (RvVb) verlengd worden met 30 dagen
- Met uitzondering van de termijnen die gelden in geval van een schorsingsprocedure bij UDN bij de RvVb, worden alle procedurele vervaltermijnen van het DBRC-decreet en uitvoeringsbesluit verlengd met 30 dagen
- Voor UDN-procedures bij de RvVb wordt het mogelijk om vorderingen in te stellen, stukken uit te wisselen en arresten te betekenen via e-mail.
- Verlenging van de termijnen in ruimtelijke planningsprocessen
Eveneens op 27 maart 2020 besliste de Vlaamse Regering om een aantal termijnverlengingen door te voeren in lopende ruimtelijke planningsprocessen. De belangrijkste worden hieronder opgelijst:
- De termijn voor de (al dan niet nieuwe) definitieve vaststelling van gemeentelijke, provinciale of gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (indien die termijn nog niet is verstreken) wordt verlengd met 30 dagen
- De termijn voor het opnieuw definitief vaststellen van een provinciale of gemeentelijke stedenbouwkundige verordening (na schorsing ervan) wordt verlengd met 30 dagen
- Lopende inspraakprocedures van de burger in het kader van allerhande ruimtelijke (beleids)planningsprocessen worden geschorst en verder gezet na 24 april 2020
- Verlenging van de termijnen en procedurele aanpassingen inzake bodemwetgeving
Ook op 27 maart 2020 besliste de Vlaamse Regering om een aantal procedurele aanpassingen door te voeren in het kader van o.a. de regelgeving omtrent bodem. Zo wordt o.a. de termijn voor OVAM verlengd om zich uit te spreken over de conformiteit van bodemsaneringsprojecten. De beroepstermijn om beroep in te dienen tegen beslissingen van OVAM over het bodemsaneringsproject wordt eveneens verlengd met dertig dagen, op voorwaarde dat het gaat over personen die voor de bekendmaking van deze beslissing aangewezen zijn op de aanplakking ervan. Lopende openbare onderzoeken daaromtrent worden geschorst, en verder gezet na 24 april 2020.
- Verlenging van de termijnen en procedurele aanpassingen in onroerenderfgoedprocessen
Tot slot besliste de Vlaamse Regering ook nog op 27 maart 2020 over een aantal procedurele aanpassingen en termijnverlengingen in het kader van de regelgeving rond onroerend erfgoed (en dit tot en met 24 april 2020). De belangrijkste tijdelijke aanpassingen zijn de volgende:
- De beroepstermijnen inzake de erkenning van archeologen en metaaldetectoristen wordt verlengd met 30 dagen.
- De openbare onderzoeken die lopen over de vaststelling van een inventaris worden geschorst en verder gezet na 24 april 2020. Nieuwe openbare onderzoeken worden enkel opgestart na 24 april 2020.
- Heel wat andere proceduretermijnen inzake onroerend erfgoed worden verlengd met dertig dagen dan wel zes weken.
- Verzendingen die in de regelgeving omtrent onroerend erfgoed dienen te gebeuren via beveiligde zending kunnen uitzonderlijk ook per e-mail gebeuren.
Heel wat termijnen in allerhande sectoren binnen het omgevingsrecht werden dus verlengd. Het juist herberekenen van lopende termijnen in uw dossier is cruciaal om tijdig uw rechten te vrijwaren.